De 2e dag van de online zomeruniversiteit 3-4 juli 2021, bespreekt Natalia Caycedo “de relatie van de sofrologie met de axiologie”. Verslag van Marijke Van Acker.
Aan bod komen de betekenis van “ethiek”, het belang van de actie, de vrijheid, de wil, het verlangen en de passie, de 6 systemen isocay: hun fronische existentiële energie of de kracht die ze bevatten, en een oefening: “de techniek van de sofro-aanwezigheid van de existentiële fronische energie”
Als mens dragen we bij met onze kwaliteiten. We hebben als ‘Mens’ een waarde.
We zijn in staat om de waarden te capteren, te begrijpen en ze aan te voelen. We kunnen de waarden waarnemen vanuit een menselijke dieptebeleving.
Het begin van de ethiek ontstaat met Socrates en Plato, Pythagoras, die onderzoeken hoe de mens zich veilig kan voelen en zijn goedheid kan uiten. Ethiek is een moreel referentiekader aanwezig in ieder van ons. Een gevoel van de dingen goed te willen doen.
Aristoteles’ Ethica Nicomachea gaat over de burger in relatie tot de samenleving, met als doel een goed leven te leiden op basis van concrete ethiek. Hij tracht die kennis in de praktijk te brengen.
Hoe gaan we met de nodige vaardigheden en gewoonten, juist en goed kunnen handelen?
Het menselijke gedrag dat aanstuurt op het goede handelen is het studieonderwerp van de ethiek.
En het blijft niet beperkt tot enkel goede daden stellen maar ook zelf een goed mens worden. Ons doen en laten gaat onszelf beïnvloeden en ook veranderen. Er is een rechtstreeks verband tussen onszelf en onze actie. Bij iedere actie is de totaliteit van de persoon aanwezig.
Zintuigen, impulsen, geest, gevoelens, waarden, ook het verleden, heden en toekomst anticiperen mee.
Gedragingen zoals slaap, vertering hebben geen ethische kwalificaties. Bij dit gedrag reageert de mens natuurlijk.
De ethiek bestudeert het gedrag van mensen:
- Het bewustzijn van waaruit het gedrag ontstaat
- De vrijheid om te handelen
- De verantwoordelijkheid om de gevolgen te dragen van het gestelde gedrag
Aristoteles postuleert dat alle gedrag en keuze gericht is op het goede, het goede doen. Menselijk gedrag is intentioneel en gericht op het goede. Ieder van ons is verantwoordelijk bij het werk dat we doen, hoe we het uitvoeren. Het resultaat is altijd de verantwoordelijkheid van het handelend individu.
Het is eigen aan de mens. Het effect van de manier waarop ik de dingen doe gaat in mij aanwezig blijven. Het gaat me versterken tot een goed persoon.
De capaciteit van de keuzevrijheid is noodzakelijk om vrij te kunnen handelen. En om goed te kunnen handelen hebben we ook kennis nodig en goede wil. Eens het goede gekend is, wil de wilskracht het opnieuw.
De mens is een eenheid. Allerhande behoeften en verlangens gaan zich manifesteren. De passies spelen ook een positieve rol bij het menselijk gedrag en dienen geïntegreerd te worden. Gescheiden van de rede kunnen ze een ontregelende invloed hebben op de wilskracht. De buitensporige -losbandigheid- kan het oordeelsvermogen van de rede beïnvloeden en leiden tot vergissingen bij de keuze van de actie of tot onwetendheid bij de keuze van de actie. Het begrijpen gaat het gedrag sturen.
Natalia Caycedo staat stil bij hoe de levensenergie in de zes verschillende systemen (epsilon, fonergon, ompsilon, peptilon, omicron, fronsilon) aanwezig is en intern en extern invloed op ons uitoefent. ( noot vd redactie: de vetgedrukte=nieuwe toegevoegde termen!)
De herhaling van goede gewoonten versterkt het goede gedrag en vormt het karakter.
Een deugd leidt ons tot het goede.
Het concept van de ‘deugden’ brengt ons opnieuw bij Socrates en Plato.
Deugden als innerlijke krachten die we bezitten.
De 4 kardinale deugden zoals de voorzichtigheid, matigheid, moed en rechtvaardigheid.
In het Christendom worden daar ook nederigheid en vergeving aan toegevoegd.
Sint-Augustinus voegt er ook de liefde en hoop aan toe.
Om de deugd van de rechtvaardigheid te ontwikkelen gebruiken we niet alleen ons verstand maar ook onze empathie en compassie, m.a.w. de kunst om te voelen wat de ander voelt en in zijn plaats te treden.
Om de deugd van de matigheid te ontwikkelen kunnen we leren om te genieten van elk klein plezier. Deze gelukkige soberheid, de kracht van matigheid blijven we best nastreven.
Moed of zielskracht, wilskracht. Voorzichtigheid als redelijkheid, behoedzaamheid.
Natalia Caycedo situeert de geschiedenis van het zoeken naar het goede in het leven vanuit de ‘deugden’ vanuit de Oudheid tot en met de tendensen aanwezig in onze huidige 21e eeuw.
Deugden zijn een manier van Zijn. Het zijn goede en stabiele kwaliteiten, de intelligentie van de wil. Ze dragen bij aan meer kennis en waarheid. Ze regelen onze daden, beheersen passies en sturen het gedrag. Een betere kennis van het goede leidt tot grotere actie, helderheid, grotere spontaneïteit, een grotere vrijheid. Een goed leven is een gelukkig leven.
In onze huidige samenleving zien we een toegenomen zoeken naar rust en welzijn.
Op vlak van solidariteit streven we naar een tegemoetkoming in de minimale levensbehoeften. Er is aandacht voor opvoeding, scholing en zorg voor de ouderen.
Daartegenover staat een toegenomen egoïsme, individualisme. Mensen verliezen zich in extern geluk, extreme kicks en opwindende sensaties Er wordt gezocht naar onmiddellijke beloning waar het internet en de media op inspelen. Het ongeduld. Het consumentisme van het leven zien we terug in relaties, op materieel vlak en het vermaak zonder na te denken over de gevolgen voor het klimaat, de volgende generaties, grondstoffen.
Er is een gemis aan voorzichtigheid.
Er is een gebrek aan zielskrachten. Passief kijkt men urenlang series elke dag opnieuw.
Een grote populatie leeft in problemen.
Ze verwarren het goede met het aangename en bevredigende. Er ontbreekt een bewuste oriëntatie op lange termijn voor het goede.
Wat geeft zin aan het leven?
Hoe weet ik dat iets goed is?
Hoe weten we dat de liefde goed is voor ons?
De dag over de deugden was rijkelijk gedocumenteerd. Een heleboel studie- informatie om de achtergronden en kennis verder te verdiepen en te verbreden.
Dank aan Natalia en haar team!
Tot slot: Bepaalde uitbreidingen omtrent de theorieën van het fronische bewustzijn en de energie werkzaam in de 6 systemen werden niet opgenomen in bovenstaande bespreking. Evenzo, het begrippenkader binnen de ethiek en de historische juistheid van de ontwikkeling van het concept ‘deugden’.